Phòng Di truyền tế bào thực vật (DTTBTV) được thành lập Theo Quyết định số 17/CNSH-QĐ ngày 8/7/1993 với các chức năng và nhiệm vụ sau:

• Nghiên cứu chức năng và hoạt động của một số gen sử dụng trong kỹ thuật cải biến di truyền thực vật
• Xây dựng và triển khai các kỹ thuật cải biến di truyền bằng công nghệ tế bào và công nghệ gen nhằm tạo ra các kiểu gen có ý nghĩa kinh tế (chống chịu, năng xuất ...)
• Tham gia công tác đào tạo trên lĩnh vực di truyền tế bào thực vật và công nghệ sinh học

Trải qua quá trình hoạt động, các hướng nghiên cứu của phòng luôn bám sát các nhiệm vụ của mình. Các nghiên cứu của phòng tập trung vào các lĩnh vực công nghệ sinh học thực vật và công nghệ gen như nhân giống in vitro, chọn dòng tế bào thực vật, nuôi cấy và bảo tồn các giống cây có giá trị làm thuốc và chuyển gen tế bào chất Các nghiên cứu của phòng đều xuất phát từ nhu cầu thực tiễn như giống cây có giá trị kinh tế (dứa Cayen), giống lúa chịu bệnh đạo ôn, giống lúa nếp đặc sản, một số chất hoạt tính sinh học từ tế bào nuôi cấy, bảo tồn và phát triển các giống cây có giá trị kinh tế (cây thuốc), cây quí hiếm và cây bị đe doạ (một số cây rừng: cây họ dầu, thông nước vv.). Phòng còn tổ chức triển khai ứng dụng các kết quả nghiên cứu vào sản xuất, hợp tác với các phòng thí nghiệm trong và ngoài nước xây dựng và triển khai một số dự án và xây dựng cơ sở vật chất cho nghiên cứu khoa học và công nghệ. Cán bộ của phòng tham gia vào việc đào tạo cán bộ nghiên cứu khoa học công nghệ về sinh học và công nghệ sinh học.

Từ 1995, phòng đã phát triển hướng nghiên cứu về ứng dụng các công nghệ chỉ thị ADN trong nghiên cứu đa dạng di truyền và lập bản đồ gen. Phát triển các chỉ thị ADN phục vụ việc đánh giá và chọn các giống lúa chịu hạn, chịu bệnh và chất lượng cao.

Hiện nay, số cán bộ của phòng có 10 người gồm 4 biên chế và 6 hợp đồng, trong đó có 1 PGS.TS., 2 TS., 1 Th S., 5 CN và 1 thí nghiệm viên.

Công tác đào tạo

Phòng DTTBTV đã đào tạo 5 tiến sĩ, 15 thạc sĩ, 40 cử nhân. Cán bộ của phòng tham gia giảng dạy tại các trường ĐH Sư phạm 1, ĐH Sư phạm 2, Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật, ĐH Phương Đông, ĐH Khoa học và Công nghệ Hà Nội.

Phòng còn mở hoặc được mời tham gia giảng dạy các lớp tập huấn kỹ thuật cho một số đơn vị bạn như  trường Cao đẳng Nông nghiệp Trung ương, ĐH Nông lâm TP. HCM v.v.

Nhiều cán bộ của phòng được cử đi thực tập sau tiến sĩ, và thực tập ngắn hạn ở các nước Mỹ, Pháp, Đức, Nhật, Hàn Quốc để nâng cao trình độ chuyên môn và kỹ thuật.